1401/04/08
شمع خودرو چیست
یکی از جذابیت هایی که در سیستم خودرو وجود دارد این است که یک قطعه کوچک ممکن است نقشی بسیار حیاتی داشته باشد، به طوری که اگر این قطعه کوچک کار نکند و یا دیر کار کند، عملکرد تمام قطعات بزرگتر نیز دچار اختلال می شود.
شمع خودرو یکی از همین قطعات کوچک است. برای ما واضح است که شمع خودرو نقش مهمی را در عملکرد خودرو ایفا میکند اما دلیل این نقش بزرگ و این قطعه کوچک چیست؟ در ادامه مطلب امروز، به بررسی اهمیت شمع و اجزای متصل به آن مثل وایر شمع می پردازیم.
شمع خودرو چیست
شمع خودرو قطعه ای متشکل از الکترود ، عایق چینی، واشرها و غیره می باشد که در بالای محفظه احتراق و سیلندر خودرو قرار گرفته و از یک طرف جریان ولتاژ بالای برق را گرفته و از طرف دیگر با ایجاد جرقه زنی در محظه احتراق باعث انفجار بخار فشرده شده بنزین و در نتیجه ایجاد نیروی لازم برای حرکت خودرو می گردد.
در حقیقت شمع خودرو وظیفه انفجار در محفظه احتراق و حرکت دادن سیلندرها به سمت پایین را دارد. با پاشش سوخت توسط انژکتور به درون سیلندر و سپس فشرده شدن آن توسط سوپاپ، شمع جرقه ایجاد نموده و باعث انفجار در محظه احتراق می گردد.
انواع شمع خودرو
شمع های خودرو همه به یک گونه طراحی نشده اند و دارای انواع گوناگونی می باشند که هر کدام برای نوعی از موتور خودرو ساخته شده اند. در ادامه به صورت خلاصه انواع شمع خودرو را نام میبریم. اگر علاقه مند به دانستن اطلاعات بیشتر در مورد انواع شمع خودرو و دلایل خرابی شمع خودرو هستید مقاله مربوط به آن را مطالعه بفرمایید.
شمع سرد
شمع گرم
شمع نیکلی
شمع پلاتینیومی
شمع ایریدیومی
شمع های چند الکترودی
اجزای شمع
همانطور که گفته شد، شمع ماشین یک قطعه کوچک است اما با وظایفی بزرگ. این قطعه در عین کوچک و ساده بودن اما پیچیدگی های بسیار دارد. اجزای شمع خودرو عبارتند از:
ترمینال
بالاترین قسمت بدنه شمع و بخشی که از عایق بیرون می‌زند همان ترمینال شمع است. این بخش به وایر متصل میشود و ناقل قوی الکتریسیته است. ترمینال در برابر زنگ‌زدگی مقاومت بالایی دارد.
عایق سرامیکی
این عایق از جنس اکسید آلومینیوم یا آلومین است با یک لایه لعاب شیشه‌ای به عنوان پوشش خارجی.
عایق به شمع در برابر فشارها و حرارت بالایی که با آن مواجه است استحکام لازم را می‌دهد. عایق در برخی از شمع‌ها قابلیت جدا کردن دارد که به این نوع شمع‌های دو تکه می‌گویند.
بدنه فولادی
بدنه‌ی شمع که از جنس فولاد است شمع را روی سیلندر محکم نگه می‌دارد. بالای آن آچارخور و پایینش رزوه یا پایه شمع وجود دارد.
رزوه
در صورت بلند یا کوتاه بودن بیش از حد این پایه، شمع دچار خودسوزی میشود. شمع‌ها از نظر اندازه و قطر پایه به دو دسته پایه بلند و پایه کوتاه تقسیم می‌شوند که با توجه به موتور و سرسیلندر هر خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرند.
الکترود بدنه منفی
این الکترود که الکترود کناری نیز نامیده میشود به بدنه یا پایه شمع وصل است. جنس آن آلیاژ نیکل-کروم است و به شکل زائده‌ای انتهای پایه و در اطراف الکترود مثبت دیده میشود. تعداد الکترود منفی در انواع مختلف شمع متفاوت است.
الکترود مرکزی مثبت
این الکترود در معرض حرارت بالایی قرار دارد و به همین دلیل از آلیاژی ساخته میشود که در برابر حرارت مقاومت لازم را داشته باشد.
به تازگی در شمع‌ها از الکترود مرکزی با جنس مس پوشیده شده از نیکل کروم استفاده میشود که علاوه بر مقاومت حرارتی بالا، رسانای الکتریسیته خوبی است.
شمع ماشین چگونه کار میکند؟
1- انتقال جریان برق به شمع
شمع در قسمت ترمینال به کوئل که یک سیم‌پیچ الکتریکی برای ایجاد جریان برق با ولتاژ بالا است متصل شده و این اتصال از طریق سیمی با عایق الکتریسیته قوی برقرار میشود. برق تولید شده در کوئل از طریق ترمینال به الکترود مثبت یا میانی انتقال یافته و تا پایه شمع می‌رود.
2- یونیزه کردن مخلوط سوخت و هوا
در این مرحله، شمع برای انتقال نهایی الکتریسیته از قطب مثبت به قطب منفی، ولتاژ قوی‌تری از برق را به گپ منتقل میکند. این ولتاژ بالا ساختار مولکولی مخلوط موجود در شکاف جرقه را تغییر می‌دهد و با بالاتر بردن ولتاژ از قدرت دی‌الکتریک گاز، آن را یونیزه میکند. حالا برق از مخلوط یونیزه شده عبور کرده و به قطب منفی منتقل میشود.
3- جرقه زنی
عبور برق از الکترون‌ها دمای آنها را تا حد زیادی بالا برده و گازهای یونیزه شده را منبسط میکند، این انبساط در نهایت به جرقه‌زدن منتهی میشود. چیزی شبیه به آنچه در رعد و برق اتفاق می‌افتد. در پایان جرقه‌زنی واکنش گازها با هم افزایش یافته و ایجاد یک گوی آتش در گپ میکند.
به این گوی هسته آتشین می‌گویند که اندازه آن به ترکیب سوخت و گاز موجود در سیلندر و شرایط محفظه احتراق در زمان جرقه‌زنی بستگی دارد.
شمع ماشین کی باید تعویض شود؟
در مقاله ی علائم خرابی شمع خودرو به این موضوع پی بردیم که اگر شمع خراب شود چه تأثیراتی روی عملکرد خودرو میگذارد و چگونه متوجه شویم که باید شمع ماشین را عوض کنیم.
اما در ادامه تغییرات فیزیکی ای که ممکن است ایجاد شود و شما را متوجه این موضوع کند که شمع خودرویتان آسیب دیده را بررسی خواهیم کرد.
لعاب روی چینی
اگر شما به رانندگی با سرعت بسیار بالا علاقه دارید باید به این نکته هم توجه کنید که در اثر این سرعت بالای شما یک لایه سربی از بنزین بر روی چینی تشکیل می شود و در آخر باعث ایجاد یک لایه لعابی به رنگ زرد یا حتی سبز بر روی قطعه شده تا تنها راه حل آن تعویض قطعه موردنظر باشد.
ترک خوردگی چینی
یکی از عواملی که می تواند باعث ترک خوردگی چینی شود، کاهش میزان اکتان موجود در سوخت است تا فرایند جرقه زدن را در سیلندر به شدت مختل کند. اگر صدایی نامطلوب از موتور ماشین خود شنیدید باید به ترک خوردگی چینی شک کنید.
تغییر رنگ چینی
در بنزینی که شما برای ماشین خود استفاده می کنید یک سری از مواد افزودنی وجود دارد و معمولا آن ها برای افزایش میزان اکتان سوخت کاربرد دارند ولی در اثر آن روی سطح خارجی چینی شما قرمز یا صورتی می شود.
فرسودگی الکترود
در مواقعی هم ممکن است که شمع شما دچار آسیب شده باشد و شما نسبت به تعویض آن بی توجهی بورزید ولی جالب است بدانید که در اثر آن ممکن است که الکترود مرکزی آن دچار سوختگی شده باشد.
وجود بنزین بر روی شمع
در اثر بروز عوامل مختلفی ممکن است که سر شمع خودروی شما به وسیله مقداری از بنزین آلوده شود و باعث ایجاد تغییر رنگ در چینی آن شده و رنگ آن را به سمت سیاهی میل دهد.
ذوب شدن الکترود مرکزی
در برخی مواقع شمع شما بسیار داغ شده و حرارت آن از حد مشخص شده بالاتر می رود که در این صورت ممکن است که الکترود مرکزی آن دچار ذوب شدگی شده و باعث ایجاد مشکلی جدی برای چینی آن بشود.
اهمیت تعویض شمع ماشین
وقتی رانندگی می کنید شمع موتور خودروی شما دچار ایجاد چندین جرقه می شود که با این جرقه ها مقداری از الکترود شمع شما از بین می رود و این روند به طور مکرر ادامه پیدا کرده تا الکترود به طور کامل فرسوده و متلاشی شود. در واقع با این اتفاقات به طور کلی قدرت موتور شما کاهش پیدا کرده و باعث افزایش مصرف سوخت شما می شود.
عمر شمع خودرو
هر کدام از شمع هایی که از آن ها برای موتور خودروی خود استفاده می کنید دارای یک طول عمر مفید هستند که زمان تعویض این شمع ها هم به این بازه زمانی بستگی دارد. به عنوان نمونه شمع هایی که پلاتینیومی هستند حدود 100000 کیلومتر عمر مفید دارند و شمع های مسی هم در نهایت 30000 کیلومتر را می توانند به طور مفید کار کنند و در مورد سایرین شمع هایی که در بازار به فروش می رسند تقریبا می توان عمر مفید 150000 کیلومتری را برای آن ها در نظر گرفت.
نظرات کاربران